- Wat vind jij belangrijk bij het beleid voor fatbikes?
- Ben je voor of tegen het voorstel om voor fatbikes een helmplicht en een minimumleeftijd van 14 jaar in te stellen?
1. Waar gaat het over?
Om de overlast van fatbikes te beperken en ongelukken tegen te gaan, heeft de Tweede Kamer voorgesteld om voor fatbikes een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht in te voeren. De fatbikes zijn dan wettelijk vergelijkbaar met bromfietsen.
2. Stand van zaken
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener (PVV), denkt dat het heel moeilijk zal zijn om voor alleen fatbikes dergelijke wetgeving in te voeren. Gewone e-bikes, die niet voor problemen zorgen, dienen immers buiten schot te blijven. Hij verwacht dat producenten van fatbikes gewoon net wat smallere banden nemen of een andere aanpassing bedenken waardoor de fiets voor de wet geen fatbike meer zal zijn. 
Toch heeft de Tweede Kamer op 24 september 2024 een motie aangenomen van de leden Veltman (VVD) en Van Dijk (NSC). De motie roept de minister op om die wetgeving voor te bereiden. De motie werd met 144 stemmen aangenomen. Alleen de fracties van DENK en FvD stemden tegen. Een minister kan een motie uitvoeren zoals de Tweede Kamer dat vraagt of de motie 'naast zich neerleggen' en er niets mee doen.
3. Toelichting
De populariteit van fatbikes is onder jongeren flink gestegen de laatste jaren. Op een fatbike kun je net als met een andere e-bike dankzij trapversnelling makkelijk 25 kilometer per uur fietsen. Bovendien vinden veel mensen de fatbike er stoer uit zien met z'n brede banden en groot zadel. Een 'Harley Davidson-motor junior'.
Maar de fatbike is door z'n grotere gewicht ook minder wendbaar. In combinatie met de snelheid veroorzaakt de bike overlast op fietspaden Bovendien kan de snelheidsbegrenzer die de trapversnelling uitschakelt bij 25 kilometerer uur, omzeild worden. De fiets is dan opgevoerd en kan hogere snelheden halen. Er verschijnen ook veel fatbikes op de markt die een vermogen hebben van meer dan 250 Watt: volgens de wet ook brommers. Het leidt tot een toename van ongelukken.
De helmplicht is bedoeld om fatbikers tegen zichzelf te beschermen, net als bij brommers en snorfietsen. De minimumleeftijd van 14 jaar is bedacht omdat kinderen vanaf die leeftijd verplicht zijn een ID bij zich te hebben. Handhaving en beboeting worden dan veel effectiever.
4. Standpunten
“Die opgevoerde exemplaren verpesten het. Er is jaren veel moeite gedaan om de snorfiets van het fietspad te krijgen. Nu is dat eindelijk voor elkaar en racen overal fietsers met trapondersteuning voorbij. Vaak past dat op fietspaden gewoon niet.” (Fietsersbond)
“Ik wilde destijds een gezond alternatief voor twee personen bieden op de snorfiets en scooter, toen die naar de rijbaan zou moeten en er een helmplicht aankwam.” Het negatieve imago van de fatbike bevalt hem geenszins. Het is nogal makkelijk om nu alle pijlen op de fatbike te richten, stelt hij, terwijl het probleem een stuk gelaagder is. “De fietspaden zijn te smal en te druk in Amsterdam. Ze zijn niet gemaakt voor de grote snelheidsverschillen die je nu ziet op het fietspad. Die verschillen komen door allerlei vervoersmiddelen, van Urban Arrow-bakfietsen tot voorbijrazende bezorgfietsen.” (Doppio-verkoper Peter Eiselin)
"Ik wil niet langer middelbare scholieren met hersenletsel op de eerste hulp zien" (Maarten Bot, hersenchirurg bij het Amsterdam UMC)
Op een pont later staat de 26-jarige Gina Dijkstra. Ze werkt ‘helemaal op IJburg’, toen ze die baan kreeg was de keuze snel gemaakt: “Eén keer trappen en je gaat al heel snel.” Ook zij koos specifiek voor een fatbike vanwege het in haar ogen stoere design. “En omdat je geen helm op hoeft. Als hier een helmplicht op wordt ingevoerd, verkoop ik ’m meteen.”
"Invoeren van een minimumleeftijd kan pas vanaf 14, omdat daaronder geen identificatieplicht geldt. Je moet dus naar 14, of 16 misschien. Maar ga je dan dus ook van heel veel kinderen de elektrische fiets afpakken waarmee ze gewoon naar school gaan?" (Barry Madlener, Minister van Infrastructuur en Waterstaat)
“Je hoort steeds vaker dat er ongelukken zijn met elektrische fietsen, die soms wel met 60 kilometer per uur over de weg scheuren. Dat is levensgevaarlijk, en daarom ook verboden. Deze campagne heeft twee doelen: we leggen de regels nog eens uit én we benadrukken de risico’s. Bijvoorbeeld: bij een ongeval ben je niet verzekerd en dan mag je duizenden euro’s uit eigen zak betalen. Dat kan dus hard gaan.”(Barry Madlener, Minister van Infrastructuur en Waterstaat)
(Sticker op lantaarnpaal in Amsterdam)
- Nicotineproducten: waar moet de overheid volgens jou rekening mee houden?
- Ben je voor of tegen de voorgestelde wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet?
Waar gaat het over?
De staatssecretaris van Volksgezondheid, Sport en Welzijn, Maarten van Ooijen, heeft op 1 september 2023 de Wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet ingediend bij de Tweede Kamer. Hierin stelt hij voor:
- de verkoop van producten zonder tabak maar mèt nicotine die oraal worden ingenomen (zoals nicotinezakjes) te verbieden;
- gebruik van andere producten zonder tabak maar mèt nicotine (zoals bepaalde stoomsteentjes voor een waterpijp) op dezelfde manier te ontmoedigen als tabaksproducten en e-sigaretten. Geen reclame, een leeftijdsgrens op 18 jaar en geen uitstalling in winkels.
Achtergrond
De overheid probeert roken te ontmoedigen. Het is slecht voor de gezondheid, verslavend en schadelijk voor omstanders. Het doel is dat in 2040 nog hoogstens 5% van de volwassen rookt: een 'rookvrije generatie'. De Tabaks- en rookwarenwet beperkt de verkoop van tabak op verschillende manieren: geen reclame, geen verkoop onder de 18 jaar, geen uitstalling in winkels. Daarnaast probeert de overheid gebruik te ontmoedigen door accijns (belasting) te heffen op tabaksproducten en voorlichtingscampagnes te voeren.
Met het strenger worden van de regels kwamen nieuwe producten op de markt. Zoals e-sigaretten - zonder tabak maar nog wel met nicotine. Ze zijn daarom ook verslavend en schadelijk voor de gezondheid. De wet werd al in 2021 een keer aangepast om deze producten dezelfde beperkingen op te leggen als tabaksproducten. Ook moet het nicotinegehalte onder een bepaald percentage blijven.
Nicotinezakjes
Nu zijn er weer nieuwe nicotineproducten
op de markt. Het gaat om stoomsteentjes voor een waterpijp en nicotinezakjes. Zij vallen buiten de definitie in de wet en vinden ongehinderd hun weg naar de markt. Nicotinezakjes, geplaatst onder de bovenlip, blijken met name aantrekkelijk voor jonge mensen en kunnen onopvallend worden gebruikt, ook op plekken waar niet gerookt mag worden. Aangeboden in verleidelijke verpakkingen stijgt hun populariteit. De zakjes zijn te vergelijken met het tabakshoudende snus, dat in de hele Europese Unie (behalve Zweden) al verboden is. Reclame mag echter nog wel (zie het Volkskrant-artikel hieronder).
Nicotine kan op allerlei manier worden toegevoegd aan snoepjes, repen en dergelijke. Om vooral kinderen te beschermen tegen nicotinegebruik stelt de regering nu een verbod voor op verkoop van en reclame voor alle nicotineproducten zonder tabak die oraal worden ingenomen.
Stand van zaken
De Tweede Kamer heeft op 21 mei 2024 vóór het wijzigingsvoorstel gestemd, met 103 stemmen. De fracties van PVV, BBB en FvD stemden tegen. Het voorstel is nu in behandeling in de Eerste Kamer.
Stand van zaken van het wetsvoorstel
Behandeling in de Tweede Kamer
Meer weten
Volkskrant-artikel over reclame voor snus tijdens de Grand Prix in Zandvoort 2023
- Wat vind jij belangrijk bij het wijzigen van geslachtsregistratie?
- Ben je voor of tegen de wijziging van de Transgenderwet?
Stem mee! Hieronder kun je lezen wat de bedoeling van de wet is en wat de verschillende standpunten zijn. Beantwoord dan eerst de vraag over wat je belangrijk vindt. Vervolgens stem je voor of tegen.
1. Waar gaat het over?
In je paspoort staat bij geslacht 'M' of 'V'. Meerderjarigen mogen deze geslachtsregistratie wijzigen als een dokter of psycholoog het ermee eens is. In het wetsvoorstel 'Wijziging Transgenderwet' is die deskundigenverklaring niet meer nodig. En kinderen jonger dan zestien jaar mogen ook om een verandering van hun geslachtsregistratie vragen. Hun ouders/verzorgers doen dan het verzoek, de kinderrechter neemt een besluit.
2. Stand van zaken
- Minister Dekker (Rechtsbescherming) heeft het wetsvoorstel op 4 mei 2021 bij de Tweede Kamer ingediend.
- Op 16 april 2024 verzocht de Tweede Kamer de minister om het wetsvoorstel in te trekken. Voor deze motie stemden PVV, BBB, NSC, ChristenUnie, SGP, Denk, FvD en JA21 (aangenomen). Tegen de motie stemden GroenLinks-PvdA, VVD, D66, CDA, SP, Volt, SP en PvdD. Minister Weerwind (D66) zei de motie niet te zullen opvolgen. Hij wil dat de Tweede Kamer over het wetsvoorstel stemt.
- Het wetsvoorstel is daardoor nog in behandeling bij de Tweede Kamer. Er is inmiddels een nieuw kabinet, met een nieuwe minister.
3. Toelichting
Geslacht gaat over biologische kenmerken, gender over identificatie. Transgenders identificeren zich met een ander geslacht dan dat waar ze mee geboren zijn. De 'Transgenderwet' (een onderdeel van het Burgelijk Wetboek) bepaalt dat personen ouder dan zestien jaar de geslachtsregistratie (m/v) in hun geboorteakte mogen laten aanpassen. De verandering werkt door in alle officiële documenten die zich op de geboorteakte baseren, zoals het paspoort. Zij hebben nog wel een deskundigenverklaring van een arts of psycholoog nodig.
Transgenders vinden dat de deskundigenverklaring tegen hun zelfbeschikkingsrecht ingaat. Het brengt ook kosten met zich mee. En kinderen kunnen ook vóór hun 16e al overtuigd zijn van hun gender. Om die redenen heeft de minister de wijzigingen voorgesteld.
4. Standpunten
"Er is meer onderzoek nodig naar de reden waarom steeds meer jongeren bezig zijn met een genderwijziging. "Het zijn vooral pubermeisjes die zich daarvoor melden en daar hebben we nog geen heldere verklaring voor. Speelt de opkomst van sociale media daarbij geen rol?" (Mirjam Bikker, ChristenUnie)
"Tegelijkertijd zie je wel dat Van Vroonhoven (NSC) alle frames van de anti-translobby naar voren brengt. Dat jongeren door sociale besmetting worden aangezet om in transitie te gaan, bijvoorbeeld. Daar bestaat geen enkel overtuigend wetenschappelijk bewijs voor." (Lisa van Ginniken, D66)
"De wetswijziging maakt het voor trans en intersekse personen eenvoudiger om te kunnen leven zoals zij willen. Daarnaast geeft de wetswijziging een juridische erkenning die de sociale acceptatie kan bevorderen." (College voor de Rechten van de Mens)
"Voor transgender jongeren kan juist een verkeerde geslachtsregistratie verwarring veroorzaken, omdat je constant wordt geconfronteerd met de mismatch tussen hoe je naar jezelf kijkt en hoe de wereld je ziet. Het aanpassen van je oude geslacht op je diploma, het bijvoegen van een kopie van je identiteitskaart bij je sollicitatie bij de plaatselijke Albert Heijn: telkens levert het vervelende gesprekken op, waarin je ingewikkelde dingen moet uitleggen aan mensen die je niet begrijpen." (Valentijn de Hingh, De Correspondent)
"Vrouwen brengen zeer praktische bezwaren tegen de wet in. Als iedere man kan claimen dat hij vrouw is, kunnen vrouwen geen nee zeggen tegen een man in vrouwentoiletten, kleedruimtes, praatgroepen, sportwedstrijden voor vrouwen of vrouwengevangenissen. Hun privacy en veiligheid komen daarmee in het geding." (Stichting Voorzij)
5. Meer weten?
Arjan Lubach over de wet: "geslachtsregistratie zou helemaal uit het paspoort moeten".
Onze Taal over de verschillen tussen oa. geslacht en gender
- Wat vind jij het meest belangrijk in een samenleving?
- Op welke partij stem jij?
Gebruik in de klas
De Tweede Kamerverkiezingen in Polliebox onderscheiden zich op twee manieren van de al bestaande scholierenverkiezingen. Klassen kunnen hun uitslag makkelijk vergelijken met die van de totaal uitgebrachte stemmen. En leerlingen stemmen ook over politieke waarden. Een keuze voor een partij hangt immers sterk af van informatie die ze al dan niet hebben over het politieke landschap. Het kan een momentopname zijn. Een uitspraak over politieke waarden is dat veel minder. De weging die leerlingen moeten maken, kan meteen het uitgangspunt zijn voor een gesprek.
De tweede vraag 'Op wie stem jij?' volgt daarop. Je kunt de vraag direct stellen of eerst met de klas een discussie voeren over politieke waarden. In de powerpoint 'Tweede Kamerverkiezingen 2023' staan slides die daarbij kunnen helpen. Ze laten zien hoe je politieke waarden kunt categoriseren op de lijnen links-rechts en progressief-conservatief. En vervolgens hoe politieke partijen verdeeld kunnen worden op die lijnen. Het helpt leerlingen om een beargumenteerde keuze te maken bij de vraag 'Op wie stem jij?'
Handige documenten
Tweede Kamerverkiezingen (Powerpoint, uitleg kwadrant met de partijen)
Vraagformulier 'Welke waarden vind jij het belangrijkst?' (voor offline gebruik)
Vraagformulier 'Op welke partij stem jij?' (voor offline gebruik)
